Nederland heeft zich ontpopt tot een paradijs voor ganzen. Uitgestrekte graslanden, waterrijke gebieden en milde winters bieden een ideale leefomgeving. Soorten als de grauwe gans, brandgans en kolgans floreren hierdoor in ongekende aantallen. Maar deze groei brengt grote uitdagingen met zich mee.
De populatie is de afgelopen decennia explosief toegenomen, met vergaande gevolgen voor boeren, natuurgebieden en het ecosysteem. Wat ooit een welkome aanwezigheid was, is uitgegroeid tot een van de meest complexe natuurbeheerproblemen van ons land.
Schade aan landbouw en natuur
Ganzen richten aanzienlijke schade aan, vooral in de landbouw en natuurgebieden. Ze vreten graslanden kaal, vertrappen gewassen en veroorzaken opbrengstverlies. Boeren zien hun veevoer verdwijnen en maken extra kosten om de schade te herstellen.
Ook natuurgebieden lijden onder de groeiende populatie: ganzen vreten vegetatie weg, verstoren ecosystemen en verdringen andere vogelsoorten door broedgebieden te vernielen. De impact gaat verder dan alleen directe schade—het verstoort de natuurlijke balans.
💰 Financiële Impact
In 2023 keerden provincies meer dan €55 miljoen uit aan tegemoetkomingen voor faunaschade—een stijging van 23% ten opzichte van het voorgaande jaar. Ruim 75% van dit bedrag kwam voor rekening van drie ganzensoorten: de grauwe gans, brandgans en kolgans, samen goed voor meer dan €41,6 miljoen.
Deze kosten worden uiteindelijk betaald door de belastingbetaler, terwijl een structurele oplossing uitblijft. Het probleem groeit elk jaar, en daarmee ook de financiële last voor de samenleving.
Een groeiend probleem
De populatie ganzen blijft naar verwachting toenemen, mede door zachte winters en het ontbreken van natuurlijke vijanden. Daarnaast zorgen veranderende landbouwmethoden en wetgeving ervoor dat de populatie zich onverminderd kan uitbreiden.
-
Klimaatverandering: Zachte winters zorgen ervoor dat meer ganzen in Nederland overwinteren
-
Ideale omstandigheden: Uitgestrekte graslanden en waterrijke gebieden bieden perfecte habitat
-
Geen natuurlijke vijanden: In Nederland ontbreken predatoren die de populatie natuurlijk beheersen
In bepaalde periodes, zoals het broedseizoen en de trekperiode, piekt de overlast, wat de schade aan landbouw en natuur verder vergroot. Deze seizoensgebonden concentraties maken het probleem extra complex.
"Zonder effectieve maatregelen blijft het ganzenprobleem groeien—met steeds grotere economische en ecologische gevolgen. We kunnen niet blijven compenseren zonder naar structurele oplossingen te zoeken."
Tijd voor actie
Het ganzenprobleem vraagt om een integrale aanpak die verder gaat dan alleen schadevergoeding. We moeten kijken naar preventie, populatiebeheer en—belangrijk—het benutten van wat er al is. Ganzenvlees kan onderdeel zijn van de oplossing, maar daarvoor moet de keten beter worden georganiseerd.
Meer weten over oplossingen?
Ontdek hoe GansGewild werkt aan praktische oplossingen voor het ganzenprobleem.
Onze aanpak